El fútbol soporta una maldición que a la vez es la salvación de jugadores, entrenadores y forofos compungidos por una derrota. Se trata de una actividad en la que no basta con ganar, sino que hay que ganar siempre, en cada temporada, en cada torneo, en cada partido. Un escritor, un arquitecto, un músico pueden sestear un poco tras haber hecho una gran novela, un maravilloso edificio, un disco inolvidable. Pueden no hacer nada durante un tiempo o hacer algo menor. Entre los primeros, que son los que más conozco, los hay que han pasado a ser buenos por decreto y hasta el fin de sus días gracias a una sola obra estimable escrita cincuenta años atrás. En el fútbol, por el contrario, no caben el descanso ni el divertimento, de poco sirve tener un extraordinario palmarés histórico o haber conquistado un título el año anterior. No se considera nunca que ya se ha cumplido, sino que se exige (y los propios jugadores se lo exigen a sí mismos) ganar el siguiente encuentro también, como si se empezara desde cero siempre, analogía del resultado inicial de todo partido. A diferencia de otras actividades de la vida, en el deporte (pero sobre todo en el fútbol) no se acumula ni atesora nada, pese a las salas de trofeos y a las estadísticas cada vez más apreciadas. Haber sido ayer el mejor no cuenta ya hoy, no digamos mañana. La alegría pasada no puede hacer nada contra la angustia presente, aquí no existe la compensación del recuerdo, ni la satisfacción por lo ya alcanzado, ni por supuesto el agradecimiento del público por el contento procurado hace dos semanas. Tampoco, por tanto, existen durante mucho tiempo la pena ni la indignación, que de un día para otro pueden verse sustituidas por la euforia y la santificación. Quizá por eso el fútbol sea un deporte que incita a la violencia, como decía Cabrera: pero no por las patadas, sino por la angustia. A cambio hay que reconocer que tiene algo inapreciable y que no suele darse en los demás órdenes de la vida: incita al olvido, lo que equivale a decir que a lo que no incita nunca es al rencor, algo que se aprende sólo en la edad adulta." | Μαρίας, Χαβιέρ. «Η εβδομαδιαία αναβίωση της παιδικότητας».
Το ποδόσφαιρο το βαραίνει μια κατάρα που συγχρόνως είναι η σωτηρία παικτών, προπονητών και οπαδών όταν απογοητεύονται για μια ήττα. Πρόκειται για μια δραστηριότητα στην οποία δεν αρκεί να νικήσεις, αλλά πρέπει να νικάς πάντα, σε κάθε σεζόν, σε κάθε τουρνουά, σε κάθε αγώνα. Ένας συγγραφέας, ένας αρχιτέκτονας, ένας μουσικός μπορούν να ξεκουραστούν για λίγο μετά την ολοκλήρωση ενός σπουδαίου μυθιστορήματος, ενός υπέροχου κτιρίου, ενός αξέχαστου δίσκου. Μπορεί να μην κάνουν τίποτα για ένα χρονικό διάστημα ή να κάνουν κάτι μικρότερο. Μεταξύ των πρώτων, όπου συγκαταλέγονται και αυτοί που γνωρίζω περισσότερο, υπάρχουν εκείνοι που κατάφεραν να εδραιωθούν με το έτσι θέλω και μέχρι το τέλος των ημερών τους χάρη σε ένα και μοναδικό αξιόλογο έργο που γράψανε πενήντα χρόνια πριν. Στο ποδόσφαιρο, αντίθετα, δεν υπάρχει χώρος για ξεκούραση ή διασκέδαση, ελάχιστα χρησιμεύει αν έχεις ένα εξαιρετικό ιστορικό ή αν κατέκτησες έναν τίτλο πέρυσι. Ποτέ δε θεωρείται πως το καθήκον σου τελείωσε, αλλά απαιτείται (και οι ίδιοι οι παίκτες το απαιτούν από τον εαυτό τους) να κερδίσεις και στην επόμενη αναμέτρηση, σαν να ξεκινούσες πάντα από το μηδέν, αναλογία του αρχικού αποτελέσματος κάθε αγώνα. Σε αντίθεση με άλλες δραστηριότητες της ζωής, στον αθλητισμό (αλλά κυριώς στο ποδόσφαιρο) δε συσσωρεύεται ούτε στοιβάζεται οτιδήποτε το πολύτιμο, παρά τις αίθουσες με τα τρόπαια και τις όλο και περισσότερο εκτιμημένες στατιστικές. Το ότι χθες ήσουν ο καλύτερος δε μετράει πλέον σήμερα, για να μη μιλήσουμε για αύριο. Η περασμένη χαρά δεν μπορεί να κάνει τίποτα για την αγωνία του παρόντος, εδώ δεν υπάρχει η αποζημίωση της ανάμνησης, ούτε η ικανοποίηση του ήδη κεκτημένου, ούτε φυσικά η ευγνωμοσύνη του κοινού για την προ δυο εβδομάδων ευχαρίστηση. Ούτε, συνεπώς, διαρκούν πολύ η λύπη ή η αγανάκτηση, που από τη μια μέρα στην άλλη μπορούν να αντικατασταθούν από την ευφορία και την ικανοποίηση. Ίσως γι' αυτό το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα που προτρέπει στη βία, όπως έλεγε ο Καμπρέρα: όμως όχι λόγω των κλωτσιών, αλλά της αγωνίας. Σε αντάλλαγμα πρέπει να αναγνωρίσουμε πως έχει κάτι ανεκτίμητο, που δε συνηθίζεται να απαντάται στους υπόλοιπους τομείς της ζωής: προτρέπει στη λήθη, είναι σαν να λέμε πως σε αυτό που δεν προτρέπει ποτέ είναι η μνησικακία, πράγμα που μαθαίνεται μόνο στην ενήλικη ζωή. |